Felsefe Nedir?

Felsefe fikrimce doğumla ölüm arasındaki süreci anlamlandırmaktır. Din kavramı açıklamak yerine kabulleri içerir, yoruma ve akla açık değildir. Felsefenin anlam aradığını düşünmüyorum. Neden dünyada olduğumuz konusunu din işliyor.

Felsefe seküler bir din değildir. Dinlere karşı olmak değil onları analiz ve izah etmeyi dert eder. Din gibi aşırı politize olması amacını saptırır.

Karl Jaspers, "Felsefe yolda olmaktır" demiştir. Doğru ve yanlışlara ulaşmanın adımlarıdır. Yani felsefede ulaşılacak kesin doğru yoktur, bir yere varılmaz hep yoldayızdır. Bilimsel bilgiden farkı da budur. Felsefe hayata soru sormak, sorgulamak, kavramlar üzerinde kafa yormaktır. Alanı sınırsızdır. Birçok bilim felsefeden kaynaklanmıştır.

Felsefenin kelime anlamı bilgelik sevgisidir. Felsefe pratik bir yarar gözetmeden bilginin peşinde koşar. O nedenle insanlığın en soylu uğraşıdır. Felsefede kesin doğru yoktur, tutarlılık önemlidir. Büyük filozofları büyük yapan farklı kavramları ele alırken gösterdikleri tutarlılıklardır. Aynı şekilde felsefe ile ilgilenen insanlarında felsefeye yaklaşımlarında, yaptıkları okumalarda bir yöntemleri olmalıdır. İnsanların felsefeyle ilgileniş tarzları, felsefeden beklentileri de önemlidir.

Ben insanlığın düşünsel gelişim sürecini kavramak adına ilgileniyorum felsefeyle. Bu nedenle felsefe okumalarının Sokrat öncesinden başlayarak yapılması taraftarıyım. Kavramlar üzerinden felsefeyle ilgilenmekte bir yöntemdir. Ahlak, bilgi, estetik, varlık, dil gibi bir alan üzerine odaklanarak felsefe okumaları yapanlar var. Ben tarihsel ve bütünsel yapılan okumaların daha sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Bu yöntemlerin hepsi geçmişten olacağa doğru gidebilmek içindir. Yani felsefeyi eylemden ayırmak ondan bağımsız kılmak us'a fazlaca değer vermek gibi olur. Her yaptığımız şey bir varsayımdan yola çıkar ve gelecek hakkında tahminde bulunur. Tahminimizden varsayımımızın doğru olup olmadığını anlar gerekirse değişimler yapabiliriz. Bu da tarihe nasıl baktığımıza bağlıdır. Sadece eskileri anlamaya çalışmak Nietzsche'nin dediği gibi geviş getirmektir.

Birçok şeyi sorgulama alanına giren felsefe bir nevi yöntemdir. Düşünmeyi düşünme yöntemi olma gibi. Fikrimce en uygun açıklama. Burada herhangi bir kısıtlama yok, doğru ve yanlışta yok. Doğru ve yanlış ancak yöntem üzerinde test edilebilir.

Felsefe nedir? sorusuna cevap arayan kişilerde öncelikle rasyonel yani akılcı düşünce olmalı, çünkü akılcı düşünce evrene dair her şeyi sorgular. Bu sorgulama gerçeğin arayışıdır. Bulunduğu ileri sürülen gerçekler başka bir tez ile çürütülebilir. Bu durumda sürekli devam eden bir arayış vardır.

Felsefe varlık bilgisidir. Varlık nedir, bilgi nedir? Felsefe bunları da sorgulamak, araştırmaktır. Varlık bilgisi, varlığa var olduğu için anlam yüklemektir. Örneğin, bir taş parçası sadece var olduğu için bilgi içerir mi? Hayır. O vardır ama varlığı bilgi teşkil etmez. Bilgi anlam yüklemektir. Anlam yüklemek ise başka varlıklarla olan ilişki düzenidir, yani bir varlığın diğer varlık ile arasındaki bağdır. Bilgi varlıklar arası ilişki ise sabit olamaz. İlişkiler değişken olabileceği gibi bilgi de sabit değildir.

Çevremizdeki nesneleri algılarız. Varlık nedir? Bilgi nedir? sorgulaması gibi. Bilgiyi sabitlemiyor sorguluyoruz. Felsefe ile düşünceler arasında bir bağ vardır. Ne düşünüyorsun? sorusunun cevabı Descartes'in söylediği anlamda düşünce değildir. Her düşünce düşünce değildir. Algılamaktan bahsediyor, algılamak sadece ışığın retinada sinyale dönüşmesi değildir, algılanan şeyin bilincine de varmaktır. Algılamak için algılanan şeyden önce bir şeylerin olması gerekiyor ki o şey algılansın. Felsefe yeni şeyleri var olan şeylere uyarlamaktır, yani tutarlı bir algılama sistemi inşa etmektir. Algı nedir? Şey nedir ki, yenisi eskisi düzenlenebilsin, uyarlanabilsin? Felsefe soru sorma, sorgulama sanatıdır. Bu kolay kullanılan sözcüklerin açıklaması o kadar da kolay değildir. Algı ile bilinç birbirine bağlıdır. Bilinç nedir? Farz edelim bilincin ne olduğunu biliyoruz. Algı, bilince intikal eden şeylerin tanınmasıdır. Şey, ismi olan her şeydir. Yeni ve eski denen şey şeylerin arasında bir bağlantıdır. Yeni bağlantı eski bağlantı ile şekil alır. İnsan doğum ile aldığı öğrenmeden kaydedilmiş bilgiye sahiptir. Tutarlı bilgide bu ön bilgilerin üstüne inşa edilir.

Farklı fikirleri kavrayanlar doğru bir düzlem üzerinde dik giderler.

HÜLYA ÇAKICI

https://hthayat.haberturk.com/felsefe-nedir-1072911