SGK'dan rapor parası nasıl alınır

Hasta olduğunuz için veya başka bir nedenle işe gitmediğiniz günler de işverenin maaş ödeme zorunluluğu yoktur. İş Kanununa göre ancak fiilen işbaşı yapılıp çalışılan günler maaş olarak ödenir. Yani çalışan için gelir kaybı söz konusu olur. Ülkemiz bu gelir kaybını karşılamak üzere hastalanan sigortalıya GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ verilmesini düzenlemiş bulunuyor. İstirahat parasının alınması için doktor raporunun SGK'ya ibraz edilmesi gerekiyor. SGK'da incelemeleri sonrası rapor parasını size ödüyor.

Rapor parasını kimler alabilir; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 18. maddesi ile getirilmiş olan bu hak halk arasında RAPOR (İSTİRAHAT) PARASI olarak bilinir. RAPOR (İSTİRAHAT) PARASI tek hekim veya sağlık kurulu-heyet raporu alan sigortalılara yapılan bir ödemedir. Rapor parası, rapora esas olan hastalık veya özrün bir iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle meydana gelmesi halinde çalışamaz (iş göremez) hale gelmenin ilk gününden itibaren ödenir. İş kazası veya meslek hastalığı olmayan normal bir hastalığın veya kazanın meydana gelmesi halinde ise, ilk iki gün geçici iş görmezlik ödemesi yapılmaz. Yani rapor parası üçüncü günden itibaren başlar.

Rapor parası herkese ödenen bir hak değildir, şartları vardır. İlk olarak kısa vadeli sigorta kolları kapsamında çalışıyor olmalısınız. İkinci olarak da istirahat döneminizden önce bir süre çalışmış olmanız gerekiyor. Normal hastalık veya kazası halinde rapor parası alabilmek için ayrıca iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartı var. Son bir yıl içerisinde ister son iş yerinde, isterse de başka iş yerinde toplamda 90 günü olan sigortalı rapor parası alabilir. İş kazası veya meslek hastalığı hallerinde ise doksan gün prim ödeme gün şartı aranmıyor.

RAPOR PARASI NE KADAR ALINIR; Rapor parasının ne kadar olduğu çalışanın aldığı ücrete göre değişiyor. Bu çalışanın aldığı son ücret değil, geçici iş göremezliğinin başladığı tarihten önceki son oniki aydaki ve son üç ay içindeki maaşlarına göre belirlenen ücretidir. Bu son üç ayda sigortalının aldığı ücret çalıştığı günlere bölünüyor ve rapor parasının hesabında kullanılacak günlük kazancı tespit ediliyor. Sigortalının hesaplanan günlük kazancı ne kadar yüksek ise bu o kadar çok rapor parası alacağı demektir. Yani rapor parası çalışanın aldığı maaşa göre değişiyor. Az ücret alan az, çok ücret alan çalışan ise çok rapor parası alıyor. BUNUN SEBEBİ de; Rapor parasının maktu bir tutar olmaması yani tüm çalışanlara eşit ödenmemesi kısa vadeli sigorta risklerinin doğasından kaynaklanıyor. BURADAKİ AMAÇ, hastalık dolayısıyla gelir düşüşü yaşayan sigortalıların hasta olmadan önce almakta olduğu ücretinin yeniden sağlanması, ani gelir düşüşünün yaşam standartlarında keskin bir düşüşe neden olmasının önüne geçilmesi. Normal olarak geliri yüksek olan çalışanın gelir kaybı daha yüksek olduğundan SGK tarafından karşılanan riski de daha yüksek oluyor.

Alacağınız rapor parası hastanın tedavisinin evde mi yoksa hastane de yatarak mı yapıldığına göre değişiyor. Evde tedavi gören, hastaneye gittiğinde ayaktan tedavi gören hastalar için rapor parası hesaplanan günlük ücretinin üçte ikisi, yatarak tedaviler de ise rapor parası çalışanın günlük kazancının yarısı olarak ödenir. Yatarak tedaviler de daha az rapor parası ödenmesinin nedeni hastanın SGK tarafından ilaç, tedavi, yatak, iaşe ve refakatçi bedellerinin karşılanması ve giderlerinin daha az olmasının beklenmesi. Yani hastanın evde tedavi olması halinde barınma, gıda gibi ekstra masraflarının olacağı da dikkate alınıyor.

Rapor parası almak için ne yapılır; Rapor parasının alınması için özel bir şart yok, yalnızca doktor raporunun SGK’ya ibraz edilmesi gerekiyor. Önceden SGK yalnızca kendisi ile sözleşmeli hastanelerden alınan raporları kabul ediyor ve diğer raporların onaylanmasını istiyordu. Ama son bir kaç yıldır artık SGK ile sözleşme yapmamış özel hastanelerden alınan raporlar da geçerli oluyor. Ülkemizde de artık e-rapor sistemine geçildiği için, doktor raporları E-Ödenek sistemi üzerinden doktorlar tarafından otomatik olarak SGK’ya gönderiliyor. Yani sigortalılar ellerinde rapor ile SGK’da kuyruklara girmek zorunda değiller. İşverenler de raporların kendilerine ibraz edilmesini sonrası çalışmazlık bildiriminde bulunuyorlar. Çalışmazlık bildirimi de hasta sigortalının işyerinde çalışmadığının işverence beyan edilmesi demektir. Rapor parası SGK tarafından kişiler adına PTT BANK hesaplarına gönderilmekte, başka hiçbir belgeye gerek olmadan TC kimlik numarası ile de çekilebilmektedir. AYRICA, rapor parasını stajer ve çıraklar da alabilmektedirler.

HÜLYA ÇAKICI